«Prometeu i lidhur»

Nuk hesht se jam krenar apo fodull,

por më coptohet zemra, kur e shoh

kaq të poshtëruar sot unë veten time.

Kush tjetër veç meje u siguroi

pushtet edhe fuqi hyjnive t'rinj?

Dhe hesht, veç hesht! Nevojë ju nuk keni

që t'ju tregoj. Çdo gjë e dini vetë?

Tani do t'ju rrëfej për mjerimet

e njerëzve të shkretë. Si çiliminj

dikur nga mendja e unë i bëra

të mençur. Nuk po flas për t'i poshtëruar

të mjerët njerëz, por që ta dinë

ç'dhuratë të vyer atyre u kam bërë.

Më parë njerëzit kishin sy dhe s'shihnin,

i kishin veshët dhe asgjë s'dëgjonin,

si hije ëndrrash krejt të mjegulluara,

të turbullta, të mjera zvarriteshin

nga njëri brez, në tjetrin. S'linin gjë

pa ngatërruar. Nuk dinin as shtëpi

qerpici të ndërtonin, se punimin

e drurit nuk e njihnin. Nëpër shpella

nën dhè ku s'futej dielli kurrë dergjeshin

si milingonat. Nuk i njihnin shenjat

që stinët i dallojnë në mes tyre:

as dimrin e acartë, as pranverën

plot lule, as edhe verën frutaplotë.

Kështu diktonin djersën kot më kot,

gjersa i parë u tregova lindjen

dhe perëndimin e yjeve

që janë shkenc' e shkencave, i shpika

për ta. U dhashë shkronjat, të renditura

pas radhës, duke u forcuar kujtesën,

që është mëma e të gjitha muzave,

i pari unë vura kafshët e egra

nën zgjedhë, i mësova si ngarkesa

të mbajnë dhe si t'u shërbejnë njerëzve,

nga punët e rënda duke i shpëtuar.

Dhe kuajt i zbuta e nën frè i vura

për të tërhequr karrot që luks janë

për pasunarët. Jo. Askush veç meje

nuk i ka shpikur lundrat krahëlira

që çajnë detin me vërtik. Medet

sa shpikje të dobishme bëra unë

për njerëzit, ndërsa për vete s'gjej mjet

për të shpëtuar nga ky komb i madh!

***

S'qënkan fjalë boshe, se me të vërtetë
toka më rrëmet po trandet e dridhet.
Oshëtijnë bubullimat me gjëmime,
gjarpërojnë rrufetë me vetëtima,
gjuhë flake zigzag bëjnë nëpër qiell,
flakërimat verbojnë çdo gjë përqark!
Era pluhurin rrugës ngre në ajër,
shqota ulërin, vërshëllen me lemeri!
Shotë me shqotë po përpalsen, po përleshen
tok' e qiell e çdo gjë u përzie në botë!
Ja, ç'furtunë dërgoi Zeusi i tërbuar
për të më ndëshkuar, për të më përkulur!
Shih, o mëmë tokë.
E nderura nënë,
shih eter i shenjtë
që më ndrite botën
skaj më skaj pështjell,
shihni si po vuaj
krejt pa pasur faj!

ESKILI