«Përralla e të vogëlit zoti Moric, i cili u bë tullac»

Na ishte një herë një burrë i vogël e i moshuar që quhej zoti Moric, i cili kishte këpucë shumë të mëdha dhe tok me to një pallto të zezë dhe një shkop ombrelle shiu, me të cilat dilte shpesh të shëtiste.

Kur në Berlin hyri dimri i gjatë, dimri më i gjatë në botë, njerëzit pak nga pak u bënë të këqinj.

Shoferët shanin se rrugët qenë aq rrëshqitëse sa u rrëshqisnin makinat. Policët rrugorë shanin se duhet të qëndronin përherë rrugëve në të ftohtë. Shitëset shanin se në dyqane bënte shumë ftohtë. Mbledhësit e mbeturinave shanin se dëbora nuk kish të sosur. Shpërndarësi i qumështit shanin se qumështi në shishe i bëhej akull. Fëmijët shanin se i kishin veshët e skuqura krejt të ngrira; dhe qentë nuk lehnin më si të tërbuar nga të ftohtit, por dridheshin dhe u kërcisnin dhëmbët prej tij, gjë që dukej po ashtu shumë e keqe.

Në një mëngjes të tillë me dëborë, doli zoti Moric shëtitje me qenin e tij blu dhe mendoi: «Sa të këqinj janë njerëzit; ka ardhur koha që vera të vijë sërish dhe të çelin lulet.»

E ndërsa ecte kështu nëpërmes njerëzve sharanikë nëpër pazar, i mbinë shpejt mbi kokë shumë drekëza, tulipanë dhe zambakë dhe trëndafila dhe karafila, si dhe luledylli dhe luledele. Në fillim ai nuk vuri re asgjë, e megjithatë kapelja i qe ngritur me kohë sipër kokës së tij, ngaqë lulet sa vinin e shtoheshin dhe rriteshin.

Një grua i qëndroi përpara dhe i tha: «Oh, po ju rritkan lule të bukura mbi kokë!»
«Lule mbi kokën time?!» - tha zoti Moric, «një gjë e tillë nuk është e mundur!»

«Posi jo! Shikohuni në xhamin e vitrinës, se atje do të mund të shikoni pasqyrimin tuaj. A më lejoni të këpus një lule?»

Dhe zoti Moric pa në pasqyrimin e xhamit të vitrinës se vërtet mbi kokën e tij po rriteshin lule; lule të mëdha dhe plot ngjyra, nga të gjitha llojet, dhe i tha: «Po ta doni një, me gjithë qejf….»

«Do të më pëlqente një trëndafil i vogël» - tha gruaja dhe e këputi një për vete.

«Edhe unë dua një karafil për tim vëlla,» - tha një vajzë e vogël, dhe zoti Moric u përkul që vajza të arrinte mbi kokën e tij. Por ai nuk kishte nevojë të përkulej kaq shumë, se vetë qe më i vogël se njerëzit e tjerë. Kështu ardhën shumë njerëz dhe këputën lule nga koka e të vogëlit zoti Moric, por kjo nuk e lëndonte atë aspak, se lulet rriteshin prapë më pas; dhe sepse në kokë ndjente një gudulisje të lezetshme, sikur dikush ia ledhatonte me dashamirësi; dhe zoti Moric qe i gëzuar, ngaqë kish mundësi t’u jepte njerëzve lule në mes të dimrit. Gjithnjë e më shumë vinin tok e tok plot njerëz dhe qeshnin e çuditeshin e këpusnin lule nga koka e të vogëlit zoti Moric, dhe asnjë prej atyre që kishin marrë nga një lule nuk tha një fjalë të keqe atë ditë.

Mirëpo më vonë erdhi edhe polici Maks Kunkel. Maks Kunkeli punonte që prej dhjetë vjetësh si polic në atë pazar, por një gjë të tillë s’ia kishin zënë sytë më parë! Një njeri me lule mbi kokë! Çau nëpërmes turmës së njerëzve dhe kur qëndroi përpara të vogëlit zoti Moric, bërtiti: «Ç’bëhet këtu?! Lule mbi kokë, zotëri? Nxirrni menjëherë letërnjoftimin, ju lutem».

Dhe i vogëli zoti Moric kërkoi sa kërkoi pastaj i dëshpëruar i tha: « E kam pasur kurdoherë me vete, e kam pasur kurdoherë në xhep!»

Dhe sa më shumë kërkonte, aq më tepër zhdukeshin lulet mbi kokën e tij.

«Aha!» - tha polici Maks Kunkel, «keni lule mbi kokë, por letërnjoftim në xhep nuk paskeni!»

Dhe zoti Moric ende i frikësuar kërkonte letërnjoftimin e tij, sa u skuq nga zori; dhe sa më thellë kërkonte—madje deri brenda astarit të xhaketës—aq më tepër vyshkeshin lulet, sa kapelja e tij pak nga pak iu ul prapë mbi kokë! Në dëshpërim e sipër, zoti Moric hoqi kapelen dhe, kur ja! nën të gjeti këllëfin e grisur plastik të letërnjoftimit. Po ç’qenkësh kjo?! Flokët i kishin rënë të gjitha! Zotit Moric nuk i kish mbetur as edhe një qime mbi kokë. Ai i kaloi një herë duart nëpër kokën e zbathur dhe pastaj vuri shpejt mbi të kapelen.

«Hë, pra, ja ku qenka letërnjoftimi» - tha me të mirë polici Maks Kunkel «dhe lule sikur s’paskeni më mbi kokë, apo jo?!»

«Jo…» - tha zoti Moric dhe futi shpejt në xhep letërnjoftimin. Pastaj, duke nxituar sa kish mundësi në rrugën rrëshqitëse, vrapoi për në shtëpi. Aty qëndroi gjatë përpara pasqyrës dhe i tha vetes: «Tani je tullac, zoti Moric!»

Volf BIRMAN

_____________________________

Wolf BIERMANN është këngëtar dhe këngëshkrues gjerman, me karrierë të gjatë si në RF, ashtu edhe në RD të Gjermanisë. Fillimisht me banim në pjesën që do të bëhej RFGj, i nxitur nga parimet e tij komuniste, ai kaloi kufirin për në RDGj, ku fitoi përkrahjen e udhëheqësve dhe intelektualëve të kohës.

Edhe pse me bindje komuniste, Biermann nuk rreshti së kritikuari mangësitë e qeverisë së RDGj-së, e cila e frikësuar nga popullariteti i tij shfrytëzoi rastin e largimit të tij për një koncert drejt RFGj-së për t'i hequr nënshtetësinë dhe për t'i ndaluar kthimin në RDGj.

_____________________________

Vendosa ta përkthej këtë tregim sepse nëpërmjet veçorive të tij «përrallore» pasqyron më së miri punën, përpjekjet, dhe vetëmohimin e prekshëm të atyre komunistëve të vërtetë, jo vetëm në RDGj, por edhe në Shqipëri e tjetërkund, të cilët larg pushtetit punuan dhe u përpoqën gjatë gjithë jetës së tyre për të mirën e të gjithëve.

Ndonëse me dy vjet mësimi të gjermanishtes, përkthimin e kësaj «përralle» e jap pa kurrfarë ngurrimi. Gjithsesi, s'do mend se ka gabime dhe për këtë e marr vetë përgjegjësinë. Desha vetëm ta bëja të fliste në shqip, sepse, me sa kam mundur të zbuloj, nuk është përkthyer asnjëherë.